نوآوری اجتماعی در قیام عاشورا (بخش اول)

نوآوری اجتماعی ادبیات جدیدی دارد اما تاریخچه آن به نسل‌های خیلی دور برمی‌گردد و دارای سه سطح: حل مسأله، حرکت اجتماعی و تحول اجتماعی می‌باشد.

گاهی اوقات مسأله‌ای را به تنهایی با راه حل خلاقانه مرتفع می‌کنید یا ممکن است برای حل مسأله نیازمند یک تیم باشید و آن را با حرکت اجتماعی رفع کنید و در بالاتر از آن برای حل مسأله به تحول اجتماعی نیاز دارید و برای حل آن مسأله، جامعه را با خود همراه می‌کنید. این نوآوری اجتماعی است که کمک می‌کند همه این موارد رخ دهد. این سه سطح به گونه‌ای است که گاهی فرد برای جامعه کاری می‌کند یا تیم برای جامعه و در سطح آخر نوآوری اجتماعی، این جامعه است که برای جامعه فعالیتی را انجام می‌دهد.

مقام معظم رهبری در بیانات خود می‌فرمایند: انقلاب اسلامی یک نوآوری اجتماعی و یک تحول تاریخی است. انقلاب اسلامی در سطح سوم قرار می‌گیرد. یعنی جامعه‌ای به میدان آمده و تحول را رقم زده است.

در جریان عاشورا و آنچه که پس از آن رخ داد، ظرفیت‌هایی را برای خلق نوآوری اجتماعی سطح سوم ایجاد کرد. تاریخ‌نگاری‌های 14 قرن گذشته و بررسی تحولات آن نشان می‌دهد که عاشورا الهام بخش و مبدا تحولات تاریخی بوده و همچنین مبدا تمدن سازی است.

جوامع با سنت‌ها و آیین‌ها دستخوش تغییرات می‌شوند. جامعه‌هایی توانستند تحول اجتماعی را رقم بزنند که با استفاده از سنت‌سازی و آیین‌سازی، سنت‌های اجتماعی را خلق یا دستخوش تغییر سازند. یکی دیگر از روش‌های تحول‌، نهادسازی می‌باشد، خیلی از هیأت‌ها به این دلیل ایجاد شدند که مساجد کارکردهایشان را انجام نمی‌دادند و جامعه شیعی که می‌خواست تحول اجتماعی را رقم بزند پس به وسیله نهادسازی هیأت‌ها را تاسیس کرد. کارکرد مهم نهادها این است که تربیت محیطی می‌کنند یعنی وقتی انسان وارد محیط آن نهاد میشه، خود محیط، آیین‌ها و ارزش‌های حاکم در آن انسان را تربیت می‌کند.

یکی دیگر از شیوه‌های تحول اجتماعی مدیریت و تحول روند‌هاست. به اتفاقات گسترده بهم پیوسته روند می‌گوییم. روندها هفت علامت حیاتی دارند که جامعه همیشه دستخوش آنهاست.

یکی دیگر از ویژگی‌های تحول اجتماعی خلق زنجیره صنایع فرهنگی است یعنی جامعه‌ای که در آن تحول رقم می‌خورد یکی از ویژگی‌های مهم آن تشکیل زنجیره صنایع فرهنگی می‌باشد. این زنجیره را مثلاً در پدیده عاشورا به طور جدی می بینیم. از پیراهن مشکی که به تن کردیم تا این بیرق‌هایی که میزنیم تا هزاران اشیاء، نماد‌ها، تغذیه‌ها و اتفاقاتی که به صورت گسترده در گردشگری رخ می دهد.

 

منبع: برگرفته از سخنرانی آقای هانی ایرانمنش

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *